Wprowadzenie

Całościowe zaburzenia rozwojowe

Całościowe zaburzenia rozwoju zwykle diagnozowane są we wczesnym etapie życia dziecka (przed 5 rokiem życia). Ich głównymi objawami są nieprawidłowości w zakresie interakcji społecznych i wzorców komunikacji oraz ograniczenie repertuaru zachowań i zainteresowań. Według Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD - 10 wyróżniamy:

  • F84.0 – Autyzm dziecięcy

  • F84.1 – Autyzm atypowy

  • F84.2 – Zespół Retta

  • F84.3 – Inne dziecięce zaburzenia dezintegracyjne

  • F84.4 – Zaburzenie hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchami stereotypowymi

  • F84.5 – Zespół Aspergera

  • F84.8 – Inne całościowe zaburzenia rozwojowe

  • F84.9 – Całościowe zaburzenia rozwojowe, nieokreślone

Autyzm dziecięcy i Zespół Aspergera

Autyzm dziecięcy jest zaburzeniem neurorozwojowym o wieloczynnikowej etiologii. ICD - 10 podaje następujące jego objawy:

  1. Nieprawidłowy lub upośledzony rozwój wyraźnie widoczny przed 3 rokiem życia w co najmniej jednym z następujących obszarów:
    1) rozumienie i ekspresja językowa używane w społecznym porozumiewaniu się,
    2) rozwój wybiórczego przywiązania społecznego lub wzajemnych kontaktów społecznych,
    3) funkcjonalna lub symboliczna zabawa.
    B. W sumie co najmniej sześć objawów spośród wymienionych w punktach (1), (2) i (3), przy czym co najmniej dwa  z nich z punktu (1) i po co najmniej jednym z punktów (2) i (3):
  2. Jakościowe nieprawidłowości wzajemnych interakcji społecznych przejawiane co najmniej w dwóch z następujących obszarów:
    a) niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała
    i gestów do odpowiedniego regulowania interakcji społecznych.
    b) niedostateczny (odpowiednio do wieku umysłowego i mimo licznych okazji) rozwój związków rówieśniczych obejmujących wzajemnie podzielane zainteresowania, czynności i emocje,
    c) brak odwzajemniania społeczno-emocjonalnego. przejawiający się upośledzeniem lub odmiennością reagowania na emocje innych osób, albo brak modulacji zachowania odpowiedniej do społecznego kontekstu, albo słaba integracja zachowań społecznych, emocjonalnych i komunikacyjnych.
    d) brak spontanicznej potrzeby dzielenia z innymi osobami radości, zainteresowań lub osiągnięć (np.-brak pokazywania, przynoszenia lub podkreślania wobec innych osób przedmiotów swego indywidualnego zainteresowania).
  3. Jakościowe nieprawidłowości w porozumiewaniu się przejawiane co najmniej w jednym z następujących obszarów:
    a) opóźnienie lub zupełny brak rozwoju mówionego języka, które nie wiążą się z próbą kompensowania za pomocą gestów lub mimiki jako alternatywnego sposobu porozumiewania się (często poprzedzane przez brak komunikatywnego gaworzenia),
    b) względny niedostatek inicjatywy i wytrwałości w podejmowaniu wymiany konwersacyjnej (na jakimkolwiek występującym poziomie umiejętności językowych), w której zachodzą zwrotne reakcje na komunikaty innej osoby,
    c) stereotypowe i powtarzające się, idiosynkratyczne wykorzystanie słów i wyrażeń,
    d) brak spontanicznej różnorodności zabawy w udawanie (na niby”) łub zabawy naśladującej role społeczne.
  4. Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności przejawiane w co najmniej jednym z następujących obszarów:
    a) pochłonięcie jednym lub liczniejszymi stereotypowymi zainteresowaniami
    o nieprawidłowej treści i zogniskowaniu, albo jednym lob więcej zainteresowaniami nieprawidłowymi z powodu swej intensywności i ograniczenia, choć nie z powodu treści i zogniskowania,
    b) wyraziście kompulsywne przywiązanie do specyficznych, niefunkcjonalnych czynności rutynowych i zrytualizowanych,
    c) stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe, obejmujące albo stukanie lub kręcenie palcami. albo złożone ruchy całego ciała,
    d) koncentracja na cząstkowych lub niefunkcjonalnych właściwościach przedmiotów służących do zabawy (jak: ich zapach. odczucie powierzchni lub powodowanego hałasu czy wibracji).
  5. Obrazu klinicznego nie można wyjaśnić:
  • innymi odmianami całościowych zaburzeń rozwojowych,
  • specyficznymi rozwojowymi zaburzeniami rozumienia języka z wtórnymi trudnościami społeczno-emocjonalnymi,
  • reaktywnymi zaburzeniami przywiązania ani zaburzeniami selektywności przywiązania,
  • upośledzeniem umysłowym z pewnymi cechami zaburzeń emocji i zachowania,
  • schizofrenią o niezwykle wczesnym początku,
  • zespołem Retta.

Autyzm atypowy różni się od autyzmu dziecięcego wiekiem, w którym się pojawia, bądź niespełnianiem wszystkich trzech wspomnianych kryteriów diagnostycznych. Kategorię tę należy stosować wówczas, gdy nieprawidłowy lub wadliwy rozwój pojawia się dopiero po trzecim roku życia oraz brak jest widocznych odchyleń od normy w jednym lub dwu z trzech zakresów wymaganych dla rozpoznania autyzmu (mianowicie interakcji społecznych, komunikacji oraz zachowania, które jest ograniczone, stereotypowe, powtarzające się), mimo charakterystycznych zaburzeń w pozostałych. Autyzm atypowy występuje najczęściej u osób głęboko upośledzonych i u osób z ciężkim specyficznym zaburzeniem rozwojowym rozumienia mowy.

Zespół Aspergera charakteryzujące się takimi samymi nieprawidłowościami w zakresie interakcji społecznych jak autyzm, a także ograniczonym, stereotypowym repertuarem zainteresowań i aktywności. Od autyzmu różni się  przede wszystkim brakiem ogólnego opóźnienia lub upośledzenia rozwoju mowy i funkcji poznawczych. Zaburzeniu temu często towarzyszy wyraźna niezgrabność i tendencja do utrzymywania się zaburzeń w wieku młodzieńczym       i w życiu dorosłym. Według ICD - 10 ZA charakteryzuje:

  1. Brak istotnego klinicznie opóźnienia w zakresie języka mówionego i rozumienia języka lub rozwoju czynności poznawczych. Rozpoznanie wymaga stwierdzenia, że wypowiadanie pojedynczych słów było rozwinięte do drugiego roku życia lub wcześniej oraz że komunikatywne wyrażenia były w użyciu do 3 roku życia lub wcześniej. Umiejętność pomagania sobie, zachowania adaptacyjne i zaciekawienie środowiskiem w okresie pierwszych trzech lat było na poziomie odpowiadającym rozwojowi intelektualnemu.
    Jednak fazy rozwoju ruchowego mogą być nieco opóźnione i zwykle występuje ruchowa niezdarność (choć nie jest cechą diagnostyczną). Pojedyncze, szczególne umiejętności, często związane z nieprawidłowym koncentrowaniem się na nich, występują pospolicie, choć nie są wymagane do rozpoznania.
  2. Występują jakościowe nieprawidłowości w zakresie wzajemnych interakcji społecznych (kryteria autyzmu)
  3. Pacjent przejawia niezwykle nasilone, wyizolowane zainteresowania albo ograniczone, powtarzające się                   i stereotypowe wzorce zachowania, zainteresowań i aktywności.
  4. Zaburzenia nie można traktować jako:
  • innej z postaci całościowych zaburzeń rozwojowych,
  • prostej schizofrenii,
  • zaburzenia typu schizofrenii,
  • zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych,
  • osobowości anankastycznej,
  • reaktywnego lub nieselektywnego zaburzenia przywiązania w dzieciństwie.

Opis usługi

Diagnoza autyzmu, zespołu Aspergera służy:

  • wykluczeniu bądź potwierdzeniu występowania zaburzenia,
  • dokonaniu diagnozy różnicowej (określenie zaburzenia),
  • określeniu dalszej ścieżki pracy z dzieckiem.

Przebieg diagnozy

Diagnoza całościowych zaburzeń rozwojowych jest diagnozą zespołową, wielospecjalistyczną. W skład zespołu wchodzą: psycholog, pedagog, neurologopeda oraz lekarz psychiatra. Proces diagnostyczny przebiega wieloetapowo i obejmuje: 

  1. Wywiad z rodzicami (1h), który ma na celu ustalenie jak do tej pory przebiegał rozwój dziecka we wszystkich sferach jego funkcjonowania (rozwój fizyczny, emocjonalny, umysłowy, samoobsługa, rozwój relacji, itp.). Na to spotkanie prosimy zabrać ze sobą jak najszerszą dokumentację dziecka dotyczącą jego stanu zdrowia, przebywanych chorób, odbytych badań. Prosimy również o informację oraz dokumentację dotyczącą przechodzonych już wcześniej badań psychologiczno - pedagogicznych. Pomocne są również wszelkie nagrania przedstawiające niepokojące objawy zachowań u dziecka. 
  2. Analiza dokumentacji dziecka - jej celem jest uzupełnienie informacji zebranych podczas wywiadu.
  3. Obserwacja dziecka i wykonanie badań psychologiczno - pedagogicznych i logopedycznych. Specjalista obserwuje swobodną zabawę dziecka, jak również przeprowadza badanie wystandaryzowanymi narzędziami badawczymi. Psycholog może zalecić wykonanie badań specjalistycznych dotyczących wykluczenia innych zaburzeń (laryngologicznych, okulistycznych, neurologicznych). Czas wykonywanych badań: psychologiczne - 2h, pedagogiczne - 2h, logopedyczne - 1h. 
  4. Konsultacja psychiatryczna (1h). Lekarz psychiatra prowadzi obserwację dziecka, jak również otrzymuje do analizy dokumentację sporządzoną podczas badań psychologiczno - pedagogicznych. W razie potrzeby lekarz może zalecić wykonanie dodatkowych badań, np. neurologicznych, genetycznych, laryngologicznych, itp.
  5. Konsultacja z rodzicami (1h), mająca na celu przekazanie informacji o wynikach diagnozy. Specjalista przedstawia rodzicom końcowy rezultat badań. Możliwe jest również zaproszenie na dodatkowe spotkania w celu dalszej obserwacji dziecka i wykonania dodatkowych badań. 

Cennik:

Diagnoza (psycholog + pedagog + neurologopeda)

530zł /6h

Opinia - 1 specjalista / dodatkowy specjalista

100zł / +30zł

Kto prowadzi?

  • Mgr Hanna Gawonicz - psycholog

Jak umówić się na wizytę?

Telefoniczna rezerwacja wizyty:

Osobista rezerwacja wizyty:

TERAPIA
Ośrodek Zdrowia i Rozwoju Człowieka
ul. Kłodnicka 2, 41-706 Ruda Śląska