„Bez odpowiedniej stymulacji, mowa dziecka narażona jest na opóźnienia.”
Wywiad z logopedą, pracującą w naszym ośrodku, Weroniką Syniawą: O tym, kiedy wybrać się z dzieckiem do logopedy, czego unikać i jak wspierać jego prawidłowy rozwój mowy.
Czym zajmuje się logopeda?
Logopeda pomaga dzieciom i dorosłym, którzy borykają się z problemami związanymi z mową i komunikacją. Diagnozuje, rozwija mowę, prowadzi terapię zaburzeń, a także działa profilaktycznie.
Jakie to problemy?
Opóźniony rozwój mowy, wady wymowy, jąkanie, zaburzenia głosu, problemy z komunikacją, problemy językowe.
Jak wygląda terapia logopedyczna?
Terapia logopedyczna, to proces zindywidualizowany. Zależy przede wszystkim od diagnozy i pacjenta, jego wieku oraz możliwości.
Kiedy wybrać się z dzieckiem do logopedy?
Najlepiej od razu, gdy tylko coś nas zaniepokoi. Lepiej sprawdzić, skonsultować niż zjawić się zbyt późno.
Co może świadczyć o tym, że coś jest nie tak?
Jeżeli jakiś etap w rozwoju naszego dziecka został pominięty lub nastąpił z opóźnieniem należy zwrócić się do specjalisty i zbadać sprawę. Podobnie w sytuacji, w której nasze dziecko nie komunikuje się z otoczeniem lub jest przez innych nierozumiane… Gabinet logopedy należy również odwiedzić, gdy dostrzegamy, że nasza pociecha artykułuje głoski inaczej niż pozostali.
Kiedy dziecko powinno zacząć mówić?
Rozwój mowy dziecka powinien przebiegać pewnymi etapami. Najpierw wyróżniamy okres prelingwalny – przed narodzinami. Później jest okres melodii- głużenie, gaworzenie. Przed 2 rokiem życia przebiega okres wyrazu, a około 3 roku życia pojawia się okres zdania. Natomiast do 7 roku życia powinien nastąpić pełny rozwój kompetencji językowej. Należy bacznie obserwować, czy któryś z etapów nie został pominięty w rozwoju naszego dziecka lub czy nie nastąpił regres. Trzeba również pamiętać, że rozwój mowy to proces zindywidualizowany.
A co, jeśli dwulatek nie mówi?
W takiej sytuacji należy udać się do logopedy na konsultację, aby stwierdzić, czy mamy powody do obaw.
Załóżmy, że mamy powody do obaw. Jakie mogą być przyczyny i dalsze postępowanie?
Przyczyn może być wiele… Jeżeli dziecko osiągnęło właściwy wiek i rozwój psychomotoryczny, a nie mówi, należy zbadać przede wszystkim jego poziom intelektualny (czy jest adekwatny do wieku). Kolejną przyczyną mogą być czynniki anatomiczno-funkcjonalne (np. nieruchomość języka). Oprócz tego podstawą jest oczywiście badanie słuchu oraz badanie laryngologiczne. Należy również pamiętać, że bez odpowiedniej stymulacji mowa dziecka narażona jest na opóźnienia, dlatego jednym z czynników może być również środowisko. Po zbadaniu przyczyn możemy ustalać plan terapii logopedycznej.
Jak powinna wyglądać odpowiednia stymulacja mowy dziecka?
Stymulacja rozwoju mowy u dziecka polega przede wszystkim na uwadze poświęconej maluszkowi. Należy jak najwięcej do niego mówić, czytać, przy każdej okazji opisywać to, co go otacza – tzw. „kąpiele słowne”. Ważne jest jednak dostarczanie prawidłowych wzorców wypowiedzi. Należy również rozwijać funkcje słuchowe poprzez dostarczanie dziecku różnych bodźców dźwiękowych. Oprócz tego należy pamiętać o aparacie artykulacyjnym. Najlepszym ćwiczeniem języka, warg i policzków jest karmienie piersią. Możemy stosować też różne formy masażyków. Rozwój mowy współgra z rozwojem psychoruchowym, dlatego wskazane są także wszelkiego rodzaju ćwiczenia manualne. Jako rodzice powinniśmy, przede wszystkim stwarzać dziecku okazję do wypowiadania się na temat swoich przeżyć.
Czego powinniśmy unikać? Co szkodzi prawidłowemu rozwojowi mowy naszego dziecka?
Powinniśmy unikać zostawiania dziecka przed tv lub z tabletem, czy telefonem. Oprócz tego należy pamiętać, żeby mówić do dziecka poprawnie, bez zdrobnień itp. Należy również wystrzegać się opinii typu: „czterolatek ma jeszcze czas”, czy też: „chłopcy później zaczynają mówić, więc ma dużo czasu”.
Jakie zagrożenia niesie za sobą zostawienie dziecka przed tv, telefonem lub komputerem?
Przede wszystkim pamiętajmy, że małe dzieci, szczególnie te poniżej 3 roku życia w ogóle nie powinny mieć kontaktu z elektroniką… Jeżeli zostawiamy dziecko przed tv lub z innymi urządzeniami, nie stwarzamy mu okazji do komunikacji, co niekorzystnie wpływa na jego rozwój mowy. Powinniśmy inaczej spędzać czas z dzieckiem.
Wioleta Piróg
MGR WERONIKA SYNIAWA – logopeda, pedagog. Ukończyła Filologię polską na Uniwersytecie Opolskim, a także studia podyplomowe z logopedii i terapii pedagogicznej z oligofrenopedagogiką. W ośrodku TERAPIA, prowadzi indywidualną terapię logopedyczną dzieci i dorosłych.